Turizme Ay Yıldızlı Düzenleme

Türkiye'de bulunan marinalarda yatların sadece 3'te 1'i Türk bayrağı taşıyor. Yeni yasayla Türk bayraklı yat sayısının artması ve özellikle Ege ve Akdeniz'de turizmin canlandırılması hedefleniyor.

Yasadaki yeni düzenlemeyle binlerce teknenin Akdeniz sularında ay yıldızlı bayrakla dolaşacak olması Türk denizciliğine ve turizmine canlılık kazandıracak. Yabancı bayraklı gemi ve teknelerin Türk bayrağına geçmesini teşvik eden düzenlemeye yönelik yasa, geçtiğimiz günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'ndan geçti. Türk bayrağına geçiş yapan yat ve gemilere vergisel avantajlar sağlayan yasayı değerlendiren sektör temsilcileri, turizmde kan kaybının yaşandığı bir dönemde yasanın deniz turizmi gelirlerine olumlu katkı sağlayacağını dile getirdi.

Avantajları çok

2017 yılının yeni torba yasa maddeleri içinde görüşülen ve TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen maddeye göre; Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek gemi ve yatlar alım, satım, ipotek, tescil, kredi, tüm navlun sözleşmeleri gibi damga vergisi ve harçlardan muaf olacak. Yabancı bayraklı teknelerin Türk bayrağına vergi affı ile geçişini sağlayan kanun tasarısı 17 Ocak tarihinde TBMM Genel Kurulu'ndan geçti. Geçiş sürecinin nasıl olacağı ile ilgili detaylar ise kanunun Resmi Gazetede yayımlanması ile netleşecek.

Sektöre canlılık

Yan sanayi ile birlikte 5 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşan Türk yat ve tekne endüstrisini değerlendiren Yaşar Üniversitesi MYO Marina ve Yat İşletmeciliği Program Sorumlusu Öğretim Görevlisi Can Karaosmanoğlu, "Ülkemizde yıllık yat alım satımında 450 milyon euroluk bir pazar mevcut. Ancak sektör her geçen yıl ivme kazansa da ağır vergi yükleri Türkiye'de yaşayan tekne sahiplerini farklı ülkelerin bayraklarını çekmeye yönlendiriyordu. Tabii ki Türk bayraklı yata sahip olmanın yabancı bayraklı yata sahip olmaya karşı çeşitli avantajları ve dezavantajları mevcut. Yani yabancı bayrakta herkes için neden farklı olabilir. Ancak prestij için de ülke bayrağını çekmek bir amaç olabilir. Ayrıca her bayrak teknelere ait personel gerekliliklerini kendileri belirler. Ülkemizde Türk bayraklı tekne sayıları arttıkça ihtiyaç duyulan personel sayısı da artacaktır" dedi.

Ege turizmine canlılık

Yasayı değerlendiren İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk ise, "Yabancı bayraklı gemi ve teknelerin Türk bayrağına geçmesini teşvik eden düzenlemeye yönelik yasanın TBMM Genel Kurulu'ndan geçmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı açıklamalarına göre, bu düzenleme sayesinde yaklaşık 5 bin 600 Türk sahipli yabancı bayraklı tekne, Türk bayrağı çekecek. 2009'daki vergi indiriminde sadece bin 237 tekne Türk bayrağına geçmişti. Daha kapsamlı olmasını arzuladığımız yeni düzenleme ile binlerce tekne Ege ve Akdeniz sularında ay yıldızlı bayrağımızla dolaşacak, ülkemizin imajı ve tanıtım imkânı artacaktır" dedi.

"Yerli tekne imalatçıları da korunmalı"

Yeni düzenlemeler içeren yasayla birlikte yerli tekne imalatçılarının endişelerine de değinen Öztürk, "Yeni yasayla, ikinci el tekne ithalatının yolunun açılmasından endişe eden yerli tekne imalatçılarımızı koruyacak tedbirlerin de alınmış olması gerekiyor. Ayrıca yabancı sahipli yabancı bayraklı yatların da Türk karasularında kalması ve Türkiye'nin tercih edilebilirliğinin cazip hale getirilmesi gerekiyor. Turizmde kan kaybı yaşadığımız bir dönemde, ülkemiz deniz turizmi gelirlerini artırmak ve Yunanistan, Hırvatistan gibi rakip ülkelerin önüne geçmek için yat turizmini teşvik etmeliyiz" diye konuştu.

Marina sayıları

Türkiye'de yaklaşık 17 bin civarında yabancı bayraklı tekne mevcutken, bu teknelerin yaklaşık 5 bin 600'ünün sahibi Türk. Türk denizleri ve marinalarında yaklaşık 4 bin 500 Türk bayraklı tekne bulunurken, Türkiye'de 6'sı belediyelere ait olmak üzere 46 adet marina mevcut. Ege Bölgesi'ndeki marina ve çekek yeri sayısı 40, kara ve deniz kapasitesinin toplamı ise 2 bin 700 yat civarında. İzmir'de turizm işletmesi belgeli 4 marina (1207 deniz kapasitesi) ve belediye belgeli (45 deniz kapasitesi) 1 marina mevcut.